مثلثات را ایرانیان ساختند


تهران_ ميراث خبر
گروه فرهنگ، آرزو رسولي: دكتر پرويز شهرياري، رياضيدان معتقد است ايرانيان مثلثات را از ابتدا تا انتها ساخته اند.
وي افزود: «ايرانيان مثلثات را براي مطالعات اخترشناسي ساختند. چون پيش از آن، در اخترشناسي بيشتر از قضيه‌هاي هندسي مربوط به يونانيان، مانند قضيه مشهور به مِنِه‌لائوس يا قضيه سِوا و ...، استفاده مي‌شد. ولي در مثلثات با محاسبه مطالب به‌دست مي‌آيد.»
وقتي يك زاويه يا پاره‌خط را بخواهيم با هندسه اندازه بگيريم، حاصل تقريبي است اما به‌كمك مثلثات محاسبه بسيار دقيق مي‌شود.
ايرانيان از مثلثات برای تعیین طول مدت روز یا طول سال (با مشخص کردن موقعیت ستارگان در آسمان) استفاده می‌كردند. بعدها ریاضیدانان و منجمان هندی نیز پیشرفتهایی در مثلثات به‌‌دست آوردند ولی پیشرفت این علم مدیون دانشمندان ايراني است كه اصلی‌ترین نقش را در پیشرفت این علم ایفا کردند و سپس این اندوخته ها را در قرون وسطی به اروپاییان منتقل کردند.
به‌گفته دكتر شهرياري، همه رابطه‌هاي مثلثاتي، حتي مثلثات كروي، ساخته ايرانيان است. اروپاييان مثلثات را از ايرانيان آموختند و بعدها از قرن هفدهم ميلادي، در اروپاي غربي رشته‌هاي مثلثاتي را به‌ آن افزودند و آن را به شکل امروزی در آوردند.
از رياضيدانان ايراني كه بسيار در زمينه مثلثات كار كرده است، ابوالوفاي بوزجاني است كه هيچيك از آثار او به فارسي ترجمه نشده است.
علم مثلثات مطالعه روی زوایا و روابط موجود میان زوایا و اشکال مسطح و سه بعدی است. مثلثات در نجوم کاربرد فراوانی دارد و ازآن برای اندازه‌گيري فواصل ميان ستارگان استفاده مي‌كنند. همچنين در طراحی سیستم های ماهواره ای از اين دانش استفاده فراوانی می‌شود.در دریانوردی نیز از آن برای تشخیص جهتهای جغرافیایی کمک گرفته می‌شود.امروزه از مثلثات در شاخه های مختلف فیزیک ماننداپتیک، اکوستیك، آنالیز بازار مالی، الکترونیک، معماری، اقیانوس شناسی، مکانیک، بلورشناسی، ژئودزی، عمران و اقتصاداستفاده فراوانی می‌شود.
_________________