روز مهر از ماه مهر - مهر ايزد و مهرگين -10 مهر ماه
به مدت شش روز تا رام روز از ماه مهر - 16 مهر ماه
بزرگترين جشن ايرانيان پس از نوروز
سياسي ترين جشن ايرانيان
روز پيروزي نيروهاي راستي بر دروغ
پيروزي کاوه آهنگربرضحاک-آژي دهاک- و به پادشاهي رسيدن فريدون
جشن کشاورزي - بر داشت محصول - شکر گزاري ايرانيان
جشن فرهنگيان
تاجگذاري اردشير بابکان در اين روز بوده است
مهر يا ميترا به معناي:
- فروغ خورشيد
- مهر و دوستي
- نگهبان پيمان
مهر از خدايان پيش از زرتشت است که در آيين زرتشتي به صورت يکي از فرشتگان در ميايد
باورمندان به اشوزرتشت و زرتشتيان، ايزدمهر را به داوري مي‌شناسند و داور بودن يكي از ويژگي‌هاي اين ايزد است.
مهرنيايش نيز كه يكي از بخش هاي خرده اوستا به شمار مي‌رود و بسياري از زرتشتيان هنگام نيايش در نيايشگاه ها آن را مي‌سرايند، به فروزه‌ها (صفات)مهر اشاره ويژه‌اي دارد.
متن مهرنيايش كه در بردارنده ويژگي‌هاست، و به شوند( دليل) برگزاري جشن مهرگان برگزيده شده، از اين قرار است:
بزرگوار و نيكوكار و فيروزگر باد مينوي مهرايزد كه داور بهدينان ودارنده هزارگوش و ده هزار چشم و داوري كاملا راست و درست و بسيار تيزبين و تيزفهم است.
به مهر ايزد صاحب دشت هاي وسيع و چراگاه هاي رامش بخش، يزشن و نيايش.
مهرايزد صاحب دشت هاي وسيع را مي ستاييم كه راست گفتار، مشهور، دارنده هزارگوش، خوش هيكل ، صاحب هزار چشم، بلند بالا، دوربين ، نيرومند، بيخواب و هماره بيدار است- مهري كه پيرامون كشور است ما مي ستاييم – مهر داخل كشور را ما مي ستاييم مهر خارج كشور را ما مي ستاييم- مهربالاي كشور را ما مي ستاييم مهر پايين كشور را ما مي ستاييم – مهري كه در جلو كشور است ما مي ستاييم- مهري كه پشت كشور است ما مي ستاييم- مهرايزد و اهوراي بزرگ، جاودان و پاك را ما مي‌ستاييم- به‌وسيله برسمي كه از درخت بدست مي آيد؛ ستارگان و ماه و خورشيد و مهرايزد پادشاه كليه كشورها را ما مي ستاييم.
به جهت شكوه و فري كه او دارد من مي ستايم با ستايش يسنا، مهرايزد صاحب دشتهاي وسيع را- با آب زور مهرايزد صاحب دشت هاي وسيع را مي ستاييم كه خانمان بارامش و خانمان خوب به ايرانشهر( كشورهاي آريايي) مي بخشد.
( بشود كه او ) از براي ياري به سوي ما آيد، از براي آزادي به سوي ما آيد، از براي شادي به سوي ما آيد، از براي آمرزش به سوي ما آيد از براي تندرستي به سوي ما آيد، از براي فيروزي به سوي ما آيد، از براي بهروزي به سوي ما آيد، از براي اشويي به سوي ما آيد- نيرومند خيلي قوي، سزاوار ستايش و نيايش و هرگز فريب نخورنده است، در همه عالم جسماني، مهر صاحب دشت هاي وسيع.
آن مهر زورمند، سزاوار ستايش، قوي و سودمندترين مخلوقات را با آب زور مي ستايم و با محبت و درود به سوي او مي‌روم. من مي ستايم با سرود يسنا مهرايزد صاحب دشتهاي وسيع را- با آب زورمهر ايزد صاحب دشتهاي وسيع را مي ستاييم با هوم آميخته به شير، با برسم، با زبان « پراز» دانش، با مانتره، با گفتار، با كردار، با آب زور و با واژه‌هاي راست گفته شده.
از ميان مردان و زنان كسي كه برابر آيين راستي ستايشش بهتر است، مزدا اهورا از آن آگاه است- اين گونه مردان و زنان را ما مي ستاييم.
برگرفته از : خرده اوستا، با ترجمه و تفسير موبد اردشير آذرگشسب
چاپ هفتم – دي ماه ١٣٧٦
مهرگان 3750 زرتشي، ونکوور کانادا
مصاحبه راديو بي بي سى با بهرام پارسى - مهرگان 3744ز
1st Mehregan Music Festival-Vancouver, Canada
Mehregan Celebration , Markar Complex, Tehran Pars, 2004
By: Parviz Varjavand
Mithrakana, The Reason for the Season ! Mehrgan in Farsi, Mehrajan in Arabic, and Mithrakana in Latin, all mean festivals and celebrations in honor of Mithra, Mithras, or Mehr Izad. These festivals do not necessarily occur at the same time. In present day Arabic usage, Mehrajan means any great celebration. In 1976 there was a great Islamic gathering in London called " Mehrajan Al Allam Al Islamiya", or "The Mehrgan of the Islamic World ! ". This can only remind us of the grandeur that Mehrgan must have had in ancient times so that the conquering Arabs thought that any great festival must be some kind of Mehrajan. The original Mehrgan of the Iranians in honor of Mehr Izad occurred on the autumn equinox and as a counter part of Nowrooz that occurs at the spring equinox. Pre-Islamic Iran observed two calendars, one civil and one religious. While the Zoroastrian reform calendar, or the Fasli, managed to keep the time of NowRooz fixed at the Vernal Equinox, it could not do the same for Mehrgan, and it is celebrated by Zoroastrians a few days after its proper time. The Romans celebrated Mithrakana on December 25th in honor of the birth of Mithra. There are many efforts to divide the field of Mithraic studies into separate spheres of Roman Mithras and Persian Mithra. It has something to do with having to keep the word "Aryan" tainted and illegitimate in order to get even with the bad deeds of Italian Fascism and German Nazism. The Christian placement of the birthday of Jesus Christ on this day is also responsible for not allowing too much information to come out regarding this issue and the water has to be kept muddy. Curiosity can kill the cat and one must be very careful when stepping in this field of study for unfortunately the field is still a minefield and a war zone due to what it may trigger amongst the crazy ultra right white brotherhoods. The difference between celebrating Yalda or Dijoor at winter Solstice and Mithrakana at Dec. 25th. further complicates the issue. Dec.21st. is the birth of Solis Invicti or The Unconquerable Sun ( The Mithra of Mythology ), while Dec. 25th. is the birthday of a prophet Mithra who claimed to be the Sun God reborn in flesh. Festival of Deygan is something other than all the above altogether. So I celebrate Mithrakana on December 25th. I hang a wreathe of green cypress on my door tied together with a big red ribbon. I wear a red pointed cap like Santa and put up a decorated evergreen tree. I give gifts to my loved ones. I kiss them under a mistletoe. I do all this to feast the night in honor of Mithra who is being born of His Virgin Mother Anahita. All the above and many more of Christmas traditions are Mithraic and Iranian in origin. If someone asks you " Do you know what is the reason for the season ?" answer "The birth of Mithra".
Mehregan Festival - Shooshtar,Iran
íO¡Noq3740 pOzßz - ÚDÊpè× Ý¡V æp¿v
ÖDÜÇìÛyoßÆlFß× qC uDKv DF